Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin'den EYT açıklaması geldi. Bakan Bilgin, 'Geçmişten kalma devasa sorunları bir bir çözmeye, bir sosyal devlet olma bilinciyle emeğe sahip çıkmaya devam ediyoruz. EYT meselesini yaş sınırı olmadan çözüyoruz' dedi.
Bilgin, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, şu ifadeleri kullandı:
'Geçmişten kalma devasa sorunları bir bir çözmeye, bir sosyal devlet olma bilinciyle emeğe sahip çıkmaya devam ediyoruz. EYT meselesini yaş sınırı olmadan çözüyoruz. Hayırlı olsun.'
DÜZENLEMEYİ BEKLEYEN 5,7 MİLYON EYT'Lİ VAR
Daha önce yaklaşık 4 milyon kişiyi kapsadığı belirtilen EYT düzenlemesinde kapsam genişledi. Yeni başvurular ve verilerin toplanarak elektronik ortama taşınması sonrası EYT yasasının 5,7 milyon kişiyi kapsayacağı açıklandı.
EYT'de yaş şartı kaldırıldı. Bugün itibarıyla prim ve sigortalılık süresini tamamlamış 2 milyon 250 bin kişi bulunuyor. Daha açık ifade ile eğer EYT düzenlemesi içerisinde yaş sınırı olmadığı için yasa çıktığı ilk anda emeklilik hakkı elde edecek kişi sayısı bu olacak.
OCAK'TA EMEKLİLİK İŞLEMLERİ BAŞLAR
Prim günü ve sigortalılık süresini tamamlayan ve emeklilik hakkını kazanacak olan 2 milyon 250 bin kişi ilk etapta Ocak ayında yasanın yürürlüğe girmesiyle beraber emeklilik işlemlerini başlatacak.
Sigortalılık süresi ve prim şartları tamam olmayanlar bu şartları tamamladıklarında EYT yasasından yararlanacak. Eğer Ocak ayında emeklilik başvurusu yapılırsa ilk maaş hesaplama işlemleri de 1 Şubat itibarıyla olacak.
Örneğin işlemler Nisan ayında biterse; başvuru tarihini takip eden aydan itibaren bütün maaşlar emeklinin hesabına topluca yatacak.
EYT'LİLER EMEKLİ MAAŞI İÇİN BANKA SEÇİMİ YAPACAK
EYT düzenlemesi ilk emeklilik hakkı elde eden vatandaşlar ilk ödemelerini alacakları banka ve şubesini e-Devlet'ten veya emeklilik işlemleri sırasında SGK'da seçebilecek. Böylece EYT'linin emekli maaşı tercih ettiği bankaya yatırılacak.
EYT NEDİR?
Yasalarımıza göre bir vatadaşın emekli olabilmesi için yaş, prim günü ve sigortalılık süresi olarak 3 şart bulunuyor. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan vatandaşların emekli olabilmesi için yaş şartı bulunmuyordu.
Bu tarihte yapılan düzenleme ile emeklilik hakkı elde edilebilmesi için sigortalılık süresi ve prim gününe yaş şartı da eklendi. Kamuoyunda EYT yani emeklilikte yaşa takılanlar kavramı böyle oluştu. Milyonların merakla beklediği EYT düzenlemesi ile bu konu mesele olmaktan çıktı.
Başkan Erdoğan'ın EYT müjdesi ile 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar dönemin şartları neyse bugün de o şartlarda emekli olabilecek.
1999 ÖNCESİ EYT ŞARTLARI NELERDİ?
8 Eylül 1999 düzenlemesi öncesinde sigorta girişi olan SSK'da 5.000 günü doldurmuş kadınlar için 20 yıl erkekler için ise 25 yıl sigortalılık süresi bulunuyordu. Yine Bağ-Kur'da ise sigortalılık süresi sabit olmak üzere kadınlar için 7.200 gün erkekler için ise 9.000 gün prim şartı bulunuyordu.
EYT KİMLERİ KAPSIYOR? BORÇLANMA İLE EYT'Lİ OLUNUR MU?
Öte yandan kamuoyunda en çok tartışılan konulardan biris de borçlanmaların işe giriş tarihini geri çekip çekmeyeceği konusu oldu. Merakları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in borçlanma konusunda yaptığı açıklama giderdi. Bakan Bilgin, yasaların mevcut halinde korunacağını açıkladı.
Bu borçlanma meselesi 5510 sayılı yasanın 41. maddesi düzenliyor. Mevcut yasada ilgili maddede şu ifadeler yer alıyor:
'Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür...'
1. ASKERLİK BORÇLANMASI
Sigortadan önce yapılan askerlik süreleri borçlanıldığında bu maddenin hükmü gereği işe başlangıç tarihi geriye doğru gidiyor. Burada gideceği gün sayısı borçlanılan gün kadar oluyor.
2. YURTDIŞI BORÇLANMA
Türkiye'deki sigortalının yurtdışına gittikten sonra önceki döneme ilişkin borçlanmaları buradaki işe giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekiyor.
3. DOĞUM BORÇLANMASI İÇİN STAJ İSTİSNASI
Yasalarımıza göre sigortadan önceki doğumlar borçlanılamıyor. Ancak staj burada istisna sayılıyor ve staj sonrası yapılan borçlanma işe girişi geriye doğru çekiyor.
3600 ve 5400 GÜN PRİMLE EMEKLİLİK FIRSATI
EYT yasasına tabi olacak birileri var ki; onların primlerini tamamlama imkanı bulunmuyor. Bu sigortalılar için ise kısmi emeklilik yani yaştan emeklilik imkanı var.
Belirli bir süre çalışarak prim biriktirmiş daha sonra ise iş hayatına ara vermek zorunda kalan vatandaşlar için kısmi emeklilik, yani yaştan emeklilik imkanı var.
8 Eylül 1999 öncesinde normal emekliliğin dışında bir de 3.600 gün primle kısmi emeklilik şartları bulunuyordu. EYT yasasının yürürlüğe girmesiyle primini doldurma imkanı olmayanlar için 3.600 günle kısmi emeklilik hakkı doğacak.
KISMİ EMEKLİLİKTE 3 ŞART BULUNUYOR
Bir EYT'linin kısmi emeklilikten faydalanabilmesi içinse üç şart bulunuyor. Şu anki mevzuaata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı var. Ancak EYT düzenlemesi bu şartları değiştirebilir.
- 3.600 gün primi tamamlamak,
- 15 yıl sigortalılık süresini doldurmak,
- kadınlarda 50 ve erkeklerde 55 yaş şartını sağlamak.
EYT ile SSK'lıların kısmi emeklilikten faydalanabilmesi için işte bu 3 şartı tamamlanması gerekiyor. Daha açık ifadeyle EYT düzenlemesiyle 8 Eylül 1999 öncesindeki şartlara dönülürse 3.600 gün primle kısmi emeklilik imkanı doğacak. Yani 3.600 gün primi tamamlayan kadınlar 50, erkekler ise 55 yaşında emekli olabilecek.
BAĞ-KUR'DA İŞLER BİRAZ DAHA FARKLI
Bağ-Kur'da ise işler biraz daha farklı. Burada kısmi emeklilikte farklı bir prim sayısı bulunuyor ve 5.400 prim günü öne çıkıyor. Bir diğer önemli husus da 1 Ekim 1999 tarihi. Çünkü bu tarihe göre yaş şartı belirleniyor.
Bağ-Kur'da kısmi emeklilikle 1 Ekim 1999 tarihinden itibaren emekliliğine 2 yıl ve daha az kalan sigortalılar, 5.400 gün prim günle emekli olabilecek. Burada erkeklerde yaş şartı 55, kadınlarda ise 50 olarak dikkat çekiyor.
50 yaş ve 15 yıl için sigortalının 2 yıldan fazla süresi varsa kademeli emeklilik devreye giriyor. Burada erkeklerde 55'den 58'e kadar, kadınlarda 50'den 56'ya kadar kademeli yaş şartı bulunuyor.
Bir diğer önemli husus 1 Ekim 1999 tarihi. Bu tarihe göre yaş şartı belirleniyor.
1 Ekim 1999 tarihinde 50 yaş ve 15 tam yıl için 2 yıldan fazla süre varsa kademeli emeklilik yaşı uygulanıyor. İşte o tablo:
EKSİK PRİMİ OLANLAR DİKKAT! TOPLU ÖDEME İMKANI VAR
Öte yandan primini tamamlayamadığı için emekli olamayanlara toplu ödeme alma imkanı da var. Buna göre şartları tamamlayıp emekli olamayanlar Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurarak birikmiş ödenmiş olan primlerini talep edebilir. Bir vefat durumunda hak sahibinin yakınları bu imkandan yararlanabilir.
TOPLU ÖDEME İÇİN HANGİ ŞARTLAR ARANIYOR?
SSK ve Bağ-Kur'luların toplu para alabilmesi için sigortalı olarak çalışmaması ya da kendi işini yürütüyor olmaması gerekiyor. Ayrıca emeklilik için gerekli 3 şarttan sigortalılık süresi ve yaş şartının dolması gerekiyor.