İSRAİL ŞOKUNDA: Serbest bırakılan esir Alexander (Sasha) Troufanov hakkında yayılan iddialar, gerçeği arıyor

 Hamas tarafından 15 Şubat 2025’te takasla serbest bırakılan Alexander (Sasha) Troufanov’un (bazı paylaşımlarda “Turbanov” diye geçti) serbest kaldıktan sonra yayıldığı iddia edilen metin—Hamas’a övgü, muhataplarına hayranlık ve “bir gün geri dönersem mücahit olurum” gibi ifadeler içeriyor—sosyal medyada büyük tepki ve “İsrail şok oldu” başlıkları üretti. Ancak bu sözlerin kaynağı ve doğruluğu tartışmalı: ana akım haber kuruluşlarının Troufanov’un böyle bir vaaz/övgü metni yayımladığına dair doğrulanmış bir haber kaydı yok; öte yandan iddianın viral tekrarları ve bazı sitelerdeki paylaşımlar mevcut. 

Olayın kısa kronolojisi

7 Ekim 2023’teki saldırılarda kaçırılan çok sayıda esirden biri olan Alexander Sasha Troufanov (Sasha/Troufanov olarak farklı yazımlarla yer aldı) Şubat 2025’te Hamas ile yapılan takas anlaşması kapsamında serbest bırakıldı; bu takasla yüzlerce Filistinli tutuklu İsrail tarafından salıverildi. 

Serbest kalışın hemen ardından medyada ve sosyal medyada Troufanov’un kısa bir açıklama yaptığına dair görüntüler ve çeşitli metinler dolaşıma girdi. Resmî açıklamalar ve ana akım haber merkezlerinin yayınladığı ilk beyanlarda öncelikli vurgu, serbest kalanların ailelerine kavuşması, sağlık kontrolleri ve takasın diplomatik zemini üzerine oldu. 

Viral iddia: “Sizin nezaketiniz vicdanıma kazındı…” — ne diyor, nereden geliyor?

Sosyal medyada paylaşılan Türkçe metin (sizin paylaştığınız metinle büyük oranda aynı) Troufanov’un “498 gün boyunca sizin içindeki insanlıktan, fedakârlıktan öğrendim; eğer dönersem sizin saflarınızda bir mücahit olacağım” gibi satırlarla Hamas ve Gazze tarafına övgüde bulunduğunu ileri sürüyor. Bu metin birçok Instagram, Facebook, X (Twitter) ve Telegram hesabında yer aldı; ayrıca bazı küçük haber siteleri de metni yayımladı. 

Ancak bu paylaşımın orijinal, doğrulanmış bir kaynak (bağımsız haber ajansı videosu, doğrudan aile forumu veya resmi röportaj kaydı vb.) ile teyit edilmediği, metnin pek çok yerde kaynağı belirtilmeden dolaştığı saptandı. Birkaç bağımsız doğrulama/analiz sitesi iddiayı çürüttü veya en azından doğrulanmadığını bildirdi. 

Ne diyor ana akım haber kaynakları?

Reuters, Al Jazeera, AP, The Times of Israel gibi uluslararası haber ajansları Troufanov’un serbest bırakılması ve takas sürecini, serbest kalanların durumunu, ailelerle buluşmalarını ve takasın diplomatik arka planını ayrıntılarıyla haberleştirdi. Ancak bu kuruluşların başlıca haberlerinde Troufanov’un “Hamas’ı öven” uzun metin şeklinde bir beyanının doğrulandığına dair bir kayıt yok. 

Jerusalem Post ve bazı İsrail kaynakları Troufanov’un serbest kalış sonrası yaptığı ilk konuşmaları ve ailesiyle buluşma görüntülerini aktardı; bu kaynaklarda ana tema, serbest kalanların psikolojik ve tıbbi durumları ile henüz çözülmemiş diğer esirlerin durumu oldu.