Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Fatih Karakaş, belli bir yaşın üzerinde spora başlayanların kalp sağlığına baktırması gerektiğini belirterek, "Spor yaparken gelişen ani ölümlerin nedeni, tanı konulmamış kalp hastalığı olabilir" dedi.

Spor yaparken ani ölüm olaylarının son zamanlarda çok sık duyulmaya başladığını söyleyen Doç. Dr. Mehmet Fatih Karakaş, "Ani ölümleri medyadan çok sık duymaya başladık. Bu haberler de haklı olarak toplumda endişe oluşturuyor. Akıllara ‘Sağlıklı görünen genç yaştaki insanlar neden aniden kaybediliyor?’ sorusu geliyor. Herkes kendisi için de, sevdikleri için de bir endişe duyuyor. Bu sorulara çoğu zaman bu ani kalp ölümlerinin kalp krizine mi bağlı olduğu, artış gösterip göstermediği, kimlerin risk altında olduğu, pandeminin de etkisi var mı gibi sorular ekleniyor. Peki aslında durum nedir? Bu soruları yanıtlamak için öncelikle kalbin çalışma sistemini anlamak gerekiyor. Kalp anne karnında oluşan ve çalışan ilk organımızdır ve bir ömür boyu durmadan çalışmaya devam eder. Bir dakikada vücudumuzdaki tüm kanı hem akciğerlere hem vücuda pompalayarak hayatımızı devam ettirmemizi sağlar. Peki kalp tek başına çalışır mı? Kalp bu işleri yaparken, kanı pompalarken kalbin kasları, kalbin kapakları, kalbin elektriksel sistemi ve kalpten çıkan damarlar bir arada çalışır. Bir arada durmadan sürekli çalıştığı için de bir enerjiye ihtiyacı vardır. Bu enerjiyi sağlayan kalbin kendisini besleyen koroner damarlar denilen damarlar, kalbin düzenli çalışması için gereken enerjisini sağlar. Eğer bu kalp damarları tıkanırsa kalp beslenemez ve kalp krizine neden olur. Kalp krizi ani gelişen bir durumdur. Ani kalp durmaları da ölümlere neden olabilir. Yani sayı vermek gerekirse Sağlık Bakanlığı verilerine göre senede 300 bin kişi Türkiye’de kalp krizi geçiriyor. Yani her 40 saniyede bir kişinin kalp krizi geçirdiğini düşünmemiz gerekiyor. Özellikle kalp krizlerindeki ölümler ilk saatlerde olmakta. Burada şunu anlamamız lazım; ani ölümlerin bir kısmı kalp krizinden olsa da kalbin düzenli olarak çalışabilmesi için biraz evvel anlattığım şekilde kalbin kaslarının, kalbin elektriksel sisteminin, kalpten çıkan damarların düzgün bir şekilde çalışması lazım. Buralardaki herhangi bir sorun da aynı şekilde kalbin durmasına neden olabilir" dedi.

"Spor sırasındaki ölümler tanısı konmamış kalp hastalıklarından kaynaklanabilir"

Doç. Dr. Karakaş, spor sırasındaki ani ölümlerin tanısı konmamış kalp hastalıklarını işaret ettiğini söyleyerek, "Bu kişiler spora ısınmadan aniden başlarlar ve kalpteki sorun ortaya çıkar; kalp damar tıkanıklığı olabilir, yüksek rekabetle, heyecanla, ısınmadan fiziksel olarak fit olmayan birisinin birden yüklenmesi kalp krizine, damarlarda tıkanmalara, damarların yırtılıp kalbin beslenmesine neden olan bir kalp krizine neden olabilir. Fakat aynı zamanda doğuştan itibaren gelen ve fark edilmemiş kalp kası hastalığı, kalp kapağı hastalığı, kalp damar hastalığı gibi hastalıkları varsa, bu hastalıklar kalbin birden durmasına neden olabilir. Bu kalp hastalıklarının bir kısmı doğuştan bile olsa belirti vermediğinden kişiler, sağlıklı görünse de aslında tanı konmamış bir kalp hastasıdır" ifadelerini kullandı.

"Kalp muayenesini ihmal etmeyin"

Doç. Dr. Karakaş, "Bazı kalp hastalıklarının belirti vermemesi ya da belirti verse bile önemsenmiyor olması risklidir. O yüzden mutlaka herkesin belirli yaşın üzerinde bir kalp muayenesi olması gerekir. Altta yatan yapısal kalp hastalığının kalp ultrasonu ile bakılması, kalp iletim sistemi ile ilgili bir sorun olup olmadığının EKG sistemi ile değerlendirilmesi gerekir. Kalbin yükü arttırıldığı zaman herhangi bir şikâyeti oluyor mu olmuyor mu bunu gösteren testlerin yapılması gerekir. Özellikle spor yapmadan evvel ve belirli yaşın üzerindeki kişilerin kalp değerlendirilmesi yapılmadan ağır bir spor yapmaması lazım. Şikâyetimiz varsa, aile öykümüz varsa mutlaka ihmal etmemeli ve spor yapacağımız zaman her şeyimiz normal olsa bile birden yüklenmeden ısınıp ve kontrollü bir şekilde spor yapılmasını öneririm. Belki önemsediğimiz çarpıntı gibi, bayılma gibi, ailedeki, akrabalardaki kalp hastalıkları gibi durumlar kalp hastalığının işaretçisi olabilir. Böyle durumlar varsa mutlaka bir sağlık profesyoneline gitmek önemli" dedi.

"Covid pıhtıya neden olabiliyor"

Kalp krizine yol açan etkenlerden birinin pandemi ve aşılar olabileceğine dair soruların da oluştuğuna dikkat çeken Doç. Dr. Karakaş, "’Pandemi sonrası ani ölümler arttı mı?’ sorusu sık sık kamuoyunun gündemine geliyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün ve Avrupa Sağlık Birliği’nin yakın zamanda yayınlanmış verileri var. Ani ölüm riskinin pandemi öncesi ile şimdi aynı olduğunu söylüyor. Biz bu virüsün kan pıhtılaşmasına ve krizlere neden olduğunu biliyoruz ama aşı ile ilgili yapılmış büyük çalışmalarda aşının kalp krizi riskini artırmadığı gösterilmiş. Önemli olan kişilerin kalp sağlığı ile ilgili bilinçli olmaları ve kalp kontrolünü ihmal etmemeleridir. Böylece kalpteki sorunlar tespit edilir ve önlem alınabilir. Burada son bir mesaj vermem gerekirse mutlaka spora başlamadan evvel belli bir yaşın üzerinde isek kalbimizi bir kontrol ettirmemiz gerekir" ifadelerini kullandı.