Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), son dönemde ekonomik göstergelerde sıkça referans alınan kartlı harcamalar konusunda dikkat çeken bir değerlendirme yaptı. Banka, bu verilerin doğrudan tüketim talebini yansıttığı yönündeki algının yanıltıcı olabileceği uyarısında bulundu.

Ödeme Alışkanlıkları Değişti, Veriler Farklılaştı

TCMB’nin yayımladığı blog yazısında, kartlı harcamaların yüksek frekanslı ve güncel bir kaynak olarak önemli olduğu vurgulandı. Ancak son yıllarda bu harcamalardaki artışın, sadece tüketimdeki yükselişle açıklanamayacağı belirtildi. Özellikle nakit kullanımından dijital ödeme sistemlerine geçişin hızlanması, bu artışı etkileyen ana faktörlerden biri olarak gösterildi.

2021 Sonrası Belirgin Ayrışma Yaşandı

Merkez Bankası, 2021 sonrası dönemde kartlı harcamalarla özel tüketim kalemleri arasında ciddi bir ayrışma yaşandığına işaret etti. Bu farklılaşmanın talep değil, daha çok ödeme tercihlerindeki dönüşümle ilişkili olduğu vurgulandı.

Dijitalleşme, Temassız Ödemeler ve Enflasyonun Rolü

Yazıda, temassız ödeme sistemlerinin yaygınlaşması, yüksek enflasyon nedeniyle nakit taşımanın cazibesini yitirmesi gibi etkenlerin, vatandaşları daha fazla kart kullanmaya yönelttiği ifade edildi. Bu durum, kartlı harcamalardaki artışın tüketim alışkanlıklarındaki gerçek artışla karıştırılmasına neden olabiliyor.

Akaryakıt Sektörüyle Örnekleme: Fark Netleşti

TCMB, bu yanılsamayı azaltmak adına akaryakıt sektörü üzerinden bir örnek çalışma yaptı. Toplam satışlar üzerinden kart kullanım oranı analiz edildiğinde, ödeme tercihlerinden arındırılmış verilerin, gerçek tüketim eğilimleriyle daha uyumlu olduğu görüldü.

Kartlı Harcamalar Hâlâ Değerli Ama Yorumda Dikkat Şart

Sonuç olarak, TCMB’ye göre kartlı harcamalar ekonomik analizlerde hâlâ önemli bir gösterge olmaya devam ediyor. Ancak bu verilerin sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesi için ödeme alışkanlıklarındaki değişimlerin mutlaka hesaba katılması gerekiyor. Bu düzeltmelerle birlikte, parasal sıkılaşma politikalarının etkisiyle tüketimdeki artışın daha ılımlı seyrettiği ifade ediliyor.